niedziela, 7 grudnia 2014

Zasada pisowni wielkiej i małej litery.

Już jutro podamy wyniki dwóch pierwszych kart pracy z zasady pisowni ą i ę. Przed nami nowa zasada - pisownia wielkiej i małej litery. Za tydzień pierwsze ćwiczenia do tej zasady.
Wielką literą piszemy:
1. Imiona własne, ludzi i zwierząt, istot mitologicznych, baśniowych, postaci biblijnych, np.: Barbara, Adam Mickiewicz, Maks, Zeus, Baba-Jaga.
2. Przydomki, pseudonimy i przezwiska ludzi np.: Bolesław Chrobry, Sokole Oko, Huba
3. Nazwy świąt, dni, okresów świątecznych np.: Narodowe Święto Niepodległości, Wigilia, Boże Narodzenie
4. Przymiotniki odpowiadające na pytanie czyj? Utworzone od imion własnych np.: Styl Sienkiewiczowski, Wiersz Różewiczowski 
5. Nazwy gwiazd, planet i konstelacji np.: Saturn, Jowisz, Droga Mleczna, Wielka Niedźwiedzica, Ziemia, Słońce, Księżyc
6. Nazwy części świata, państw i ich mieszkańców np.: Ameryka, Amerykanin, Polska, Polak, Europa, Europejczyk.
7. Nazwy regionów, krain historycznych i ich mieszkańców np.: Pomorze, Pomorzanin, Wielkopolska, Wielkopolanin.
8. Nazwy mórz, oceanów, jezior i gór np.: Atlantyk, Kanał Augustowski, Sahara.
9. Przymiotniki wchodzące w skład nazw geograficznych np.: Ameryka Południowa, Morze Północne, Nowy Targ, Wielka Brytania.
10. Nazwy przedstawicieli ras, szczepów i plemion np.: Murzyn, Arab, Słowianin, Indianin.
11. Nazwy ulic, placów, parków, budowli i zabytków np.: Ulica Puławska, Wawel, Łazienki.
a) Wszystkie wyrazy w nazwach wielowyrazowych, jeżeli wchodzą ściśle w skład nazwy własnej np.: Zamek Królewski, Rynek Starego Miasta, Wały Chrobrego.
12. Nazwy urzędów, władz, instytucji, szkół, organizacji np.: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Uniwersytet Jagielloński, Gimnazjum im. Gen K. Sosnkowskiego, Szkoła Podstawowa nr 1 w Nowym Tomyślu.
13. Wszystkie wyrazy w odmiennych tytułach czasopism (z wyjątkiem przyimków i spójników) np.: „ Gazeta Wyborcza”, „ Kobieta i styl”.

 Małą literą piszemy:
1. Wszystkie nazwy pospolite np.: samochód, kot, spodnie.
a) Przymiotniki utworzone od nazw kontynentów, krajów np.: azjatycki, europejski, polski, słowiański.
b) Nazwy mieszkańców miast, dzielnic i wsi np.: opaleniczanin, warszawiak, mokotowianin.
2. Nazwy dni tygodnia, miesiąca, okresów kalendarzowych, obrzędów i zwyczajów np.: grudzień, kwartał, dyngus, andrzejki, ślub
3. Nazwy wydarzeń historycznych np.: wojna trzydziestoletnia, II woja światowa
4. Nazwy okręgów administracyjnych np.: okręg wielkopolski, gmina opalenica, powiat nowotomyski.
5. Nazwy okresów historycznych, epok i prądów filozoficznych np.: średniowiecze, humanizm, odrodzenie.
6. Nazwy instytucji użyte w funkcji wyrazów pospolitych, np. Piotr chodzi do szkoły podstawowej, a Marta do gimnazjum.